Yüksel Akbayır

Değerli Arkadaşlar,

Eski dalgıçlara ait anıları bugün Donanmamız mensubu Em.Sualtı Kom.Albay Yüksel Akbayır ‘a ayırdım. Oğlu, camiamızın tanınmış hocalarından Asutay Akbayır ‘ın gönderdiği öz geçmişin satırına dahi dokunmadan buraya naklediyorum.

Asutay Akbayır hocama teşekkür ediyorum.

Yüksel Akbayır, 1938 Yılında İstanbul ‘da dünyaya geldi. Kasımpaşa ‘da büyüdüğü yıllarda o dönemin ağır dalış ekipmanları ile görev yapan dalgıçları hayranlıkla seyrederken Denizciliği meslek olarak edinmeye karar verdi. Bu amaçla Heybeliada Deniz Lisesi Komutanlığı ve Heybeliada Deniz Harp Okulu Komutanlığında eğitimlerini sürdürerek 1959 yılında Deniz Subayı olarak mezun oldu.

Mecburi gemi hizmetleri esnasında Bandırma Gemisi, Akar Gemisi, Meriç Gemisi ve Kılıç Ali Paşa Muhribinde görev yaptı.

1963 yılında ise Kurtarma ve Sualtı Komutanlığında (Deniz Kuvvetleri Komutanlığı – Çubuklu Dalgıç Okulu) askeri balıkdam (kurbağaadam) eğitimini tamamlayarak sualtı dünyasına adım attı.

Bu eğitimin ardından SAT (Sualtı Taaruz Deniz Komando) eğitimleri başladı. O dönemde Türkiye ‘de deniz komando birliği henüz kurulmaktaydı. Bu sebeple Amerika Birleşik Devletlerinden gelen özel Navy Seal (Donanma Özel Kuvvetler) subayları tarafından eğitildi.

Deniz Komando kursu 8 ay sürdü. Bu eğitimlere ilave olarak Mayın Tarama, Topçuluk, Ağır Vasıta Bakım ve Lisan eğitimlerini de tamamladı.

Ardından SAT Birliğinde sırasıyla Tim Komutanı, Ünit Komutanı ve SAT Komando Birliğinin Komutanlığı aşamalarına kadar yükseldi.

Bu görevleri esnasında 1970 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından Amerika Birleşik Devletleri Navy Seal (Donanma Özel Kuvvetler) birliğine gönderildi ve 8 ay boyunca ileri eğitim aldı. Bu eğitimler esnasında :
UDT (Underwater Demolition Team – Sualtı Tahrip Timi)
NAVY SEAL (Donanma Özel Kuvvetler)
MARINE RECON (Öncü Keşif ve Sinsi Taaruz Birliği)
Bünyelerinde eğitimlerini tamamlayarak Türkiye ‘ye döndü.

SAT (Deniz Komando) birliğinin komutanlığı ile eşzamanlı olarak vekaleten SAS (Sualtı Savunma) birliğinin de komutanlığı görevini bir süreyle icra etti.

Bu aşamalarda denizaltı kurtarma gemisi T.C.G. KURTARAN da de geçici görev yaptı ve Kurtarma ve Sualtı Komutanlığında Harekat Şube ve Karargah Komutanlıkları görevlerini de icra etti.

Dünya savaşı sırasında düşman donanma gemilerinin İzmir Körfezinden geçişlerine mani olmak amacıyla körfezin Yenikale geçidine batırılmış gemilerin Cumhuriyet döneminde kendi gemi trafiğimize mani olmaya başlamasıyla bu batık gemilerin sualtında patlayıcılarla parçalanarak vinçlerle parçalar halinde çıkarılmasına karar verilmiştir. 1974 yılında bu projede göreve başlar ve çok uzun süre İzmir ‘de SAT ve SAS timleriyle birlikte bu sualtı patlatma, parçalama ve çıkarma projesinde çalıştı.

1974 Kıbrıs Harekatında gizli bir operasyonda görev aldı.

İstanbul boğazının savunması amacıyla operasyonel görevlerde bulundu. Dönemin CENTO teşkilatı bünyesinde Pakistan ve İran’da görev aldı.

Dönemin “LAR5” kapalı devre solunum sistemleri ile sinsi hücum harekat planlarının yapılması ve tatbikatlar gerçekleştirilmesi amacıyla İngiltere Donanması amiralleri ile müşterek çalışmalar yürüttü.

Yarbaylık ve Albaylık rütbelerine eriştiğinde :

İstanbul Deniz Piyade Alay Komutanlığı
İskenderun Deniz Er Eğitim Alayı Komutanlığı
Deniz Astsubay Okulu Komutanlığı
Ve son olarak da
Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı
görevlerini icra etti.

Kurtarma ve Sualtı Komutanı olduğu 1987 – 1991 yılları arasında Deniz Kuvvetleri Komutanlığına bağlı tüm SAT ve SAS timleri ile Donanma Dalgıçlarını ve Dalış Gemilerini yönetti.

1991 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığındaki 32 yıllık sualtıcılık kariyerini tamamlayarak emekli oldu.

Oğlu Asutay AKBAYIR ile birlikte 1996 yılında Ankara Aqua Club Dalgıç Okulu’nu kurdu ve halen okulun fahri başkanıdır.