SERBEST DALIŞ İLE İLGİLİ BAZI TERİMLER VE ÖNEMLİ UYARILAR

Bu hafta ki yazımda serbest dalış ile ilgili bazı terimlere ve bazı uyarılara yer vereceğim. Çünkü birçok serbest dalıcı bu terimleri bilmemekte. Bu bilgileri paylaşmakta yarar olacağını düşünüyorum.

MEMELİLERDE DALIŞ REFLEKİ (BradiCARDİA)
Memelilerde oluşan dalış refleksi, vücudun (özellikle alın ve dudak çevresinin,ve burnun ucunun) suya girmesi ile birlikte, dalış sırasında kalp atım hızının azalması ile vücudun verdiği reflekse denir..
Bu refleks tüm memelilerde gözükür.
Bu refleks sayesinde serbest dalış sırasında vücut oksijen miktarını en az şekilde kullanır.

KAN TRANSFERİ (BLOOD SHİFT)
Memelilerde oluşan serbest dalış refleksidir.
Serbest dalış sırasında artan ortam basıncından dolayı akciğerlerin sıkışıp ezilmemesi ve bundan dolayı da zarar görmemesi için kan ile birlikte vücut sıvısının (plâzma) ciğerlerdeki iç ve dış zar arasına pompalanmasıdır. Bu sayede ciğerlerin baro travma olması engellenir.
Kısaca refleks vücutta hayati olmayan organlardan(kol, bacak vs. gibi)kanı alır ve hayati organlara taşır.

HİPERVENTİLASYON (Hyperventilation)
Serbest dalıştan hemen önce yüzeyde derin ve sık nefes alma durumudur. Hipervantilasyonun ardından dalıcı, dokulardaki oksijen miktarını çok fazla arttırdığını düşünerek bu olayı yapar. Fakat vücuttaki oksijen miktarı çok az artmaktadır. Hiperventilasyonda asıl olan, karbondioksit miktarının çok düşüyor olmasıdır.

Bu durumda dalıcı dipte kendini çok rahat hisseder. Çünkü karbondioksit miktarı(yani arttıkça nefes alma isteğimizi tetikleyen gaz) normalden fazla düştüğü için kasılma refleksini yok eder ve bayılmalara sebep olur.

SIĞ SU BAYILMASI (shallow water black-out)
Yüzeye çıktıkça ortam basıncı azalır, oksijenin de kısmi basıncının azalması sonucu da, yüzeye yakın bir derinlikte serbest dalıcının bayılmasıdır.
Serbest dalış öncesinde yüzeyde yapılan hipervantilasyon sonucu, (yukarıda da bahsettiğim gibi)dokulardaki oksijen miktarını bir miktar artırmanın ve karbondioksit miktarını çok fazla düşürmesinin sonucu olarak dalıcı kendisini derinlerde daha rahat ve uzun kalacakmış gibi hisseder. Vücudun soluk alma refleksi karbondioksit seviyesindeki artışa bağlı olduğundan dalgıç nefes alma ihtiyacı hissetmeden dipte uzun süre kalır. Bu şartlar altında, oksijen seviyesindeki ani azalma ve harcanan güç nedeniyle dalgıç bayılabilir.

DERİNSU BAYILMASI
Oksijen seviyesindeki ani azalması ve harcanan efor nedeniyle serbest dalıcının dipte bayılmasıdır.

Yukarıda bahsettiğim konuları dikkatlice okuyun. Çünkü bu konuları bilmemek dalıcının hayatını riske sokar.

Her şeyden önce tek başınıza dalmayın. Ve tek başınıza suda nefes antrenmanları yapmayın. Yanınızda mutlaka bu işi bilen güvenlikleriniz olsun.
Bilgilerin faydalı olacağını düşünüyorum.

Sağlıklı dalışlar.

Serbest Dalış Milli Sporcu
Derya CAN PAMUK