12 Haziran 2014 Perşembe

– ŞEHMUS KARTAL- turizmhaberleri.com/ Batman
Kültür Uzmanı_ Araştırmacı Yazar

Batman Köprüsünün (Malabadi) ismiyle ile ilgili muhtelif tarihlerde yazılı ve görsel medyada ileri sürdüğüm tarihi bilgi ve kanıtlar nedeniyle zaman zaman Silvan ilçesi ve Malabadi Köyünden konuya ilişkin eleştiri bazında ve kısmen de hakaret içeren elektronik postalar alıyorum. Tabii ki gelen postalarda şahıs isimleri değil grup isimleri olarak gönderiliyor.

Geçen hafta yayınlanan yazıma karşılık Malabadi Çalışma Grubu ismiyle kendilerini tanıtan gruptan bir e-mail aldım. Müşahhas bir isim yerine iştigal konusu bilinmeyen ve neyle uğraştıkları bizce meçhul olan bu grubun basmakalıp sözlerle kaleme aldığı yazılarını incelerken, gerçekten şaşkına döndüm. Çünkü yazının bilgisayar diliyle yazılmış ve gülücük işaretleriyle süslenmiş olması, ciddiyetten yoksun bir anlayışın dışa vurulmuş bir tezahürün alaycı bir ürünü olduğuna kanaat getirdim. Yoksa unlu yeleğine bakarak herkesi değirmenci zanneden bu grubun kaleme aldığı bu yazılarıyla boş hayaller peşinde koşarak aklı sıra bir işle meşgul olduklarını nasıl anlayabilirdim ki?..

Aslında cevap bile vermeye değmeyecek bu yazıda söz konusu grubun merak ettiği bazı konulara cevap verme ihtiyacını da içimde hissediyorum. Kadim dönemden günümüze kadar uzanarak gelen medeniyetler zincirinin altın halkasını teşkil eden ve bu haliyle haklı bir ün kazanarak Medeniyetler Efendisi unvanına sahip olan Hasankeyf te bir dönem Belediye Başkanlığı yapmış bir Hasankeyfli olarak Batman ın İl olduğu 1990 yılından beri Batman da İl Müdürü düzeyinde ardından Kültür Uzmanı kadrosunda yaklaşık 25 yıl, toplamda 40 yıl devlet bürokrasisinde görev yaptıktan sonra emekliye ayrıldım.

Ankara Üniversitesi Dil Tarih-Coğrafya Fakültesi Klasik Şark Dilleri ve Edebiyatı bölümünde yüksek tahsilini yapmış ve yardımcı ek branş Selçuklu Tarihi öğretmenlik mesleğine sahip bir bürokratım. Hasankeyf başta olmak üzere Kuzey Mezopotamya nın mümbit toprakları üzerinde yer alan bütün yerleşim birimlerinin tarihi dokusu hakkında bilimsel araştırmalar yapmaktayım.

Uzmanlık alanım kapsamında bu araştırmaları yapmaya kendimi mecbur hisseden birisi olarak yıllardan beri çalışmalarımı sürdürüyorum. Yapmakta olduğum bu araştırmalar, kesinlikle bilimsel verilere dayandırılmakta ve zaman zaman görsel ve yazılı medyada yayınlanarak konuya ilgi duyan kamuoyu tarafından takdirle karşılanmaktadır.

Batman Köprüsü ile ilgili araştırmalarım da bu kapsamda yapılmış ve bilimsel verilere dayandırılarak köprü isminin Malabadi Köprüsü olmadığı Batman Köprüsü olduğu belgelerle ispatlanmıştır. Tabii ki bu çalışmam bir telaştan kaynaklanma değil, böylesi önemli ve tarihi bir dokunun oluşum şekline olan merakımın araştırmaya yönelik itici gücüne dayanmaktadır. Sizler acaba köprü isminin Malabadi Köprüsü olduğuna dair kaydedilmiş tarihi bir belge ibraz edebilir misiniz? Yaklaşık bin yaşında olan bu köprünün seksen-yüz yaşlarındaki bir köy ismiyle anılması nasıl bilimsel olabilir? Köprünün köyünüzün ismiyle birlikte anılmasını tevsik eden elinizde tarihi bir vesika var mıdır?

Ancak, köprü ismi ile ilgili ileri sürdüğüm tarihi kaynaklar bellidir ve hepsi de gün gibi ortadadır. “Balçıkla güneşin sıvanamayacağı ” gerçeğinden hareketle, Batman merkez ilçeye bağlı Bıçakçı Köyü yakınında bulunan Gre Migro höyüğün önünde Batman Çayı üzerindeki on kemerli köprü ayaklarının Aristo nun öğrencisi olan Makedonya Kralı Büyük İskender in M.Ö. 221 yılındaki doğu seferi sırasında Media Ülkesine geldiği zaman yaptırdığı köprünün ayaklarıdır.

Batman Köprüsüyle karıştırılmaması gerekir. Biri antik döneme ait, diğeri orta çağa ait iki köprüdür. Bunları birbirinden ayırmak gerekir. Aksi takdirde insan yanılgıya düşer. Böylesi bir yanılgının verdiği ruh haleti içinde bir tezin savunulması insanı gülünç duruma düşürür ve neyi ispatlamaya çalıştığı merak konusu olur. Ayrıca kelime oyunuyla Silvan yöresindeki Badıka Aşireti ismini köprünün bulunduğu coğrafi mevki ismiyle birleştirilmesi, kendi görüşünüz dışında bir konuya ışık tutacak önemli bir veri olmadığı gibi konuyu da ispatlamaya yeten bir görüş açısı olmadığı açıktır.

Dicle Nehri ve onun yan kolları olan Batman, Garzan ve Botan çayları üzerinde, Diyarbakır dan Cizre ye kadar toplam 12 tane antik dönemden ve orta çağdan kalma tarihi köprü ve harabe durumunda köprü ayakları vardır. Bu köprülerin hepsi de medeniyetlerin ilk çıkış merkezi olan Mezopotamya coğrafyasının süsüdür ve insanlığın ortak malıdır. Batman Köprüsü de, Diyarbakır ile Batman İl sınırlarını doğal sınır olarak çizen Batman Çayı üzerinde kurulu müşterek bir kültür varlığımız ve dünya kültür mirasının tipik bir örneğidir. Bu köprü ismine ait tarihçenin gerçek vesikalara dayandırılarak anlatılmasına neden tahammül edilmiyor bilemiyorum..

Köprünün Diyarbakır İl sınırları içinde olduğu konusundaki görüşte tamamen yanlıştır. Yukarıda da ifade edildiği gibi iki il arasındaki bir sınır çizgisi üzerindedir. Bu sınır çizgisi de Batman Çayıdır. Yani Batman Barajının 700 metre membaındadır. Dikkat edilirse o bölgede köprü de dahil, birçok coğrafi noktanın ismi Batman la anılmaktadır. Bu isimleri de bu bölgeye benim verdiğim herhalde düşünülemez. Çünkü bu konu, tarihin altın sayfalarında anlatılan bilimsel bir dokümandır. Batman Çayı, Batman Köprüsü, Batman Barajı. Bütün mesele bu….

Hoşça kalınız..

Kaynak: turizmhaberleri.com