Şehir hatlarıda çalışan vapurların arasında, üç tane birbirinin eşi yandan çarklı vapur vardı ki, başlangıçta süratleri, güzellikleri ve temizlikleriyle bütün ötekilerden farklıydılar.

Hangilerimiydi bunlar? BAĞDAT, BASRA ve HALEP……

Heyşeyden önce, o dönemin vapurlarının çoğu hep siyaha boyalı iken, yanlızca bu üçü, bacaları dışında süt gibi beyaz boyanmışlardı. Uzaktan görenler, suyun üzerinde martıya benzetirlerdi onları….

Pekte haksız sayılmazlardı hani… Gerçekten martıdan farksızdılar…

Her nedense bu üçünün temizliğine bir başka önem verilirdi. Sık sık bakımları yapılır, bir güzel boyanır, baştan sona temizlenir, pirinç kısımları parlatılırdı. Kanepeleri kırmızı kadife kaplıydı. Bu döşemenin üzerinde ayrıca beyaz ketenden, ütülenmiş tiril tiril örtüler serilirdi. Yolcular, bu üç vapurun camlarını bir kez olsun kirli görmemişlerdi. Çünkü personelin, elleri daima vapurlarının üzewrindeydiş.

Bu üç vapur, Anadolu- Bağdat Demiryolu Şirketi tarafından, çalıştırdığı trenlerin yolcularını Haydarpaşa’ya taşımak amacıyla 1904’te Almanya’da inşa ettirmişlerdi. 438 gross tonluk olup, boyları 54 metre genişlikleri 7 metre idi. Baş ve kıç taraf, birinci mevkii salon halindeydi. Devlet ricalinden olan beyler, paşalar içinde iki yanlarda özel kamaralar vardı. Bu vapurların ikisi servisteyken, üçüncüsünün bakımı yapılır, elde daqima sefere hazır bulundurulurdu.

Bu durum ancak beş yıl kadar sürdü. Sonradan görülen luzum üzerine Seyr-i sefain Idaresi’ne devredilince, bu güzelim vapurlar bütün özelliklerini kaybettiler.

Önce kolalı örtüler kaldırıldı, sonra camlarının temizliği ihmal edilir oldu. Derken, bunlarla şehir hatlarının öteki vapurları arasında pek bir fark kalmadı.

Yıllar boyunca Adalar’a ve de Moda, Kalamış, Caddebostan, Suadiye, Bostancı, Maltepe postasında çalıştılar.

Yaşlandıkça hızları düştü. hızları düştükçe de yolcuların sabrı tükendi. Bunlardan BAĞDAT ile BASRA 1940’lı yılların başlarında araba vapuru haline getirildiyse de uzun süre çalıştırılmadılar.

HALEP bir süre çalıştırıldı. Sonunda, 50’li yılların ortasında o da elden çıkartıldı.

Geriye bir, iki kartpostal ile birkaç gazete fotograflarından başka bir şeyleri kalmadı…

Kaynak: Istanbul’un Unutulmayan Gemileri Eser Tutel