11 Ağustos 2014 Pazartesi

– NİLGÜN ATAR- turizmhaberleri.com/ editör

Göbekli Tepe mi..? Göbeklitepe mi..? Neden durduk yerde bu soruyu sorma gereği duyduk..? Göbekli ve Tepe arasındaki minicik boşluk günlerdir uğraştırıyor bizi..Çünkü baktık ki; dünya tarihine ışık tutacak 12 bin yıllık Göbekli Tepe’yi herkes farklı şekilde yazıyor.. Gazetecisi, yazarı, turizmcisi, tarihçisi, akademisyeni, Bakanlık açıklamaları… Oysa 12 bin yıllık tarihi bir alandan bahsediyoruz. Herhangi bir yer değil söz konusu olan.. Dünyanın iç geçirerek baktığı muhteşem bir tarihi zenginlik. Doğru yazmak, farklı yazılıyorsa nedenini araştırmak, merak etmek gerekiyor. Bizim de yaptığımız budur: Araştırmak, çeşitli görüşlere yer vermek, ortak bir nokta yakalamak ve sorgulamak…

Evet Türk Dil Kurumu’na göre ” İki veya daha çok kelimeden oluşmuş il, ilçe, semt vb. yer adları bitişik yazılır ” . Bunu elinde kalem olan herkes biliyor, doğru ya da yanlış kullanıyor, bu tartışmamızın bir bölümünü kapsıyor. Şimdiye kadar bizler de bitişik kullanıyorduk.

KLAUS SCHMİDT NEDEN GÖBEKLİ TEPE OLARAK YAZDI..?
Konumuz 12 bin yıllık çok önemli arkeolojik bir alanın yazılışındaki karmaşa.. Göbekli Tepe ayrı yazılışı ile uluslararası literatüre girmiş durumda uzun senelerdir. Kim tarafından?.. Temmuz ayında kaybettiğimiz değerli bilim insanı Klaus Schmidt tarafından.. Adı Göbekli Tepe ile bütünleşmiş, hayatını toprak altındaki tarihi sırları kazımaya ve bu bilgileri dünyaya duyurmaya adayan Klaus Schmidt; neden bitişik değil de ayrı yazmıştı? Alman grameri mi etkili olmuştu bu kullanımda..?TDK kurallarına aykırı ise 1996 dan beri neden hiç kimse bu şekilde yazılışı konusunda görüş bildirmedi?. Üniversitelerin ilgili bölümlerinin neden dikkatini çekmedi..? Bitişik mi yazılmalı yoksa ayrı mı? İkisi de mi kullanılmalı..?

Türk Dil Kurumu ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan açıklama bekliyoruz. 12 bin yıllık Göbekli Tepe’nin bulunduğu arkeolojik alanın tüm bilgilendirme panolarında ayrı yazılıyor. Şanlıurfa Valilik web sitesinde başka, İl Kültür Müdürlüğü web sitesinin tanıtım metinlerinde iki türlü yazım, Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi web sitesinde ise tamamen bitişik kullanılıyor.

YAZARIN BİLE GÖZÜNDEN KAÇAN KARMAŞA ÖRNEĞİ..
Şimdi size sıcak bir örnek daha vereceğim, yaşanan karmaşayı çok daha net bir şekilde özetleyecek:
Gözlem Gazetesi yazarı Muzaffer Tunççağ’ın 8.8.2014 tarihli, ” Göbekli Tepe mucidinin ölümü ” başlıklı köşe yazısını okuduğunuzda bitişik ve ayrı olmak üzere defalarca iki çeşit yazıldığını görüyorsunuz. Yazarın bile dikkatini çekmeyen bu karmaşa okur olarak rahatsız etmiyor mu sizi..?
okumak için tıklayınız: http://www.gozlemgazetesi.com/HaberDetay/251/121771/gobekli-tepe-mucidinin-olumu.html?fb_action_ids=693752974023450fb_action_types=og.likesfb_ref=.U-iEjBs10eM.like

SEYAHAT ACENTALARI ” GÖBEKLİ TEPE ” DEDİ..
Turizmhaberleri.com ekibi olarak Göbekli Tepe’nin yazılışını tartışmaya açtığımızda ülkemizin önde gelen seyahat acentaları olan TEMPO TURİZM, ARSAN SEYAHAT MERKEZİ, AYAKİZİ TURİZM uluslararası literatüre GÖBEKLİ TEPE olarak girdiği için bu şekilde kullanma kararı aldıklarını ve gerekli düzenlemeleri yaptıklarını açıkladılar.

TARTIŞMAYA KATILAN AKADEMİSYEN GÖRÜŞÜ
Tezini Göbekli Tepe üzerine hazırlayan ve ayrı şekilde yazan yazarımız Tolga Fahri Çakmak’ın görüşlerine ve referanslarına yer vermiştik. Şimdi tam tersi görüşü savunan ve tezini Göbeklitepe olarak bitişik yazarak hazırlayan akademisyen Metin Yeşilyurt ‘un görüşlerini paylaşmak istiyoruz. Doğru yazılışının bitişik olduğunu belirten Yeşilyurt; Türk olmayan arkeologlar tarafından yazılan yabancı makalelerin örnek gösterilmesini de eleştiriyor.

Göbekli Tepe’nin yazılışı ile ilgili her görüşü önemsiyor ve yer veriyoruz. İşte Akademisyen Camiasından görüşler:

Sayın Nilgün Atar, Sayın Tolga Fahri Çakmak, Göbeklitepe’nin doğru yazılısı GÖBEKLİTEPE dir. Nedeni için bakınız: TDK Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler 11. İki veya daha çok kelimeden oluşmuş il, ilçe, semt vb. yer adları bitişik yazılır: Çanakkale, Gümüşhane; Acıpayam, Pınarbaşı, Şebinkarahisar; Beşiktaş, Kabataş vb. Şehir, köy, mahalle, dağ, tepe, deniz, göl, ırmak, su, çay vb. kelimelerle kurulmuş sıfat tamlaması ve belirtisiz isim tamlaması kalıbındaki yer adları bitişik yazılır: Akşehir, Eskişehir, Suşehri, Yenişehir; Atakent, Batıkent, Konutkent, Korukent; Çengelköy; Yenimahalle; Karadağ, Uludağ; Kocatepe, Tınaztepe; Akdeniz, Karadeniz, Kızıldeniz; Acıgöl; Kızılırmak, Yeşilırmak; İncesu, Karasu, Sarısu; Akçay vb. Kaynak: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_contentview=articleid=184:Bitisik-Yazilan-Birlesik-Kelimelercatid=50:yazm-kurallarItemid=132
Bu konuda Arkeoloji makalelerinin referans gösterilmesi ve hatta bu makalelerin Türkçe olmaması ve Türkçe bilmeyen Arkeologlar tarafından yazılmış olması hayret ettirmekten öteye daha çok üzücü olsa gerek. Bir şeyin doğru yazılış şekli resmi kurumlardan alınır. Eğer sözü geçen kurumlar bir düzeltme yapmamışsa, ya da çelişkili bilgiler veriliyorsa, söz konusu olan “şeyin adı ” yukarıda ki gibi Türkçe’nin genel kuralları temelinde üretilir. Bundan dolayı bende tezimde “Göbeklitepe ” yazım şeklini kullandım: https://www.academia.edu/6649117/Die_wissenschaftliche_Interpretation_von_Gobeklitepe
Saygılarımla -Metin Yeşilyurt

Turizmhaberleri.com ekibi olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı’na konuyu aktararak tartışma ve yazılış karmaşalarına son verecek bir açıklama bekleyeceğiz. Bakanlık yanıtı geldiğinde de siz değerli okurlarımızla paylaşmaktan büyük memnuniyet duyacağız.
İLGİLİ HABERLERİMİZ:
www.turizmhaberleri.com/Haberayrinti.asp?ID=27975
www.turizmhaberleri.com/haberayrinti.asp?ID=28015
www.turizmhaberleri.com/haberayrinti.asp?ID=28019
www.turizmhaberleri.com/Haberayrinti.asp?ID=28036
www.turizmhaberleri.com/Haberayrinti.asp?ID=27964