Dünya turu yapan ilk Türk yelkenlisi Kısmet’in kaptanı Sadun Boro’nun eşi Oda Boro Türk denizciliğinde açtığı çığır ile hatırlanacak. Sadun-Oda Boro, dünya turunu 2 yıl 10 ayda tamamladıktan sonra 8 yaşındaki kızları Deniz ile bu kez Atlas Okyanusu’nu dolaşarak deniz kültürünü bir kez daha kıtalar arası seyahatle taçlandırmıştı. Boro çiftinin kızı Deniz Boro Polat, “Annemin son isteği babamın yanına gömülmekti, denizlere sevdalı iki insan buluştu” dedi.
Fotoğraf: Naviga Dergisi-Turgay Noyan

1965 yılının Ağustos ayında İstanbul Caddebostan sahilinden denize açılan 10,5 metrelik Kısmet adlı yelkenli tekneyle dünya seyahatine çıkan tekstil mühendisi Sadun Boro ve Alman asıllı eşi Oda Boro, Türk denizciliğinde çığır açacaklarını düşünmüyorlardı. Akdeniz’i kat ettikten sonra Cebelitarık Boğazı’ndan Atlas Okyanusu’na çıkan Kısmet yelkenlisi, Barbados ve Karayip Adaları’ndan sonra Mart 1966’da Panama Kanalı’na ulaştı. Pasifik Okyanusu’nda Galapagos Adaları, Tahiti, Yeni Gine ve Avustralya’yı Temmuz 1967’de geçen Sadun-Oda Boro çifti, su kürenin üçüncü büyük su kütlesi Hint Okyanusu’na girdi. Singapur, Bengal Körfezi ve Kızıldeniz üzerinden Mayıs 1968’de Akdeniz’e giren Kısmet’in iki kişilik mürettebatı 15 Haziran 1968 tarihinde İstanbul’da coşkuyla karşılandı. Yola çıkarken sadece 5-6 kişinin uğurladığı Kısmet ve Boro çifti döndüklerinde resmi devlet töreni ve yüzlerce tekne, vapur ve kayık yanında on binlerce kişi tarafından karşılandı. Boro çifti dünyayı denizden dolaşan ilk Türkler olarak tarihe geçerken Türk denizciliği adeta çağ atlamıştı.

Boro çiftinin cesareti ve deneyiminden ilham olan 20’den fazla Türk yelkenlisi de bu seyahati tamamladı. Türk denizciliğinin sivil amirali Sadun Boro’nun çizdiği yol haritası dünya seyahati yapanlar için Sadun Boro Rotası olarak tescillendi. Boro ailesi, 8 yaşındaki kızları Deniz ile tekrar açıldıkları Atlas Okyanusu’nda Karayip Adaları’nı ve Güney Amerika Kıtası’nın doğu sahillerini gezerek Türk denizciliğini bir kez daha taçlandırdı. Seyahatlerinin ardından Türk denizciliğinin sembol isimleri olan Sadun ve Oda Boro, Ege Denizi’nin güzelliklerini yaşamak için Bodrum’a yerleşti ve Kısmet’i Koç Müzesi’ne bağışladı. Yeni tekneleri Sonbahar ile Gökova, Hisarönü ve Fethiye koylarının korunması için çabalayan Sadun-Oda Boro çifti ömürlerini deniz kültürünün gelişmesi ve seyahate çıkacak denizcileri cesaretlendirmeye adadı.

“İki sevgili Okluk’ta kavuştu”
Ömrünün sonuna kadar Ege Denizi’nin maviliklerinin korunması ve değerinin bilinmesi için çabalayan Sadun Boro’nun 5 Haziran 2015’te ki ölümünden 5 yıl sonra Oda Boro hayatını kaybetti. Bodrum’da 21 Mayıs’ta 85 yaşında yaşamını yitiren Oda Boro vasiyeti gereği Sadun Boro’nun Okluk’ta ki mezarına gömüldü. Kızı Deniz Boro Polat, “İki sevgiliyi Okluk’ta buluşturduk. Anneme bir sözüm vardı. Babamın yanına gömülmek istemişti bu sözü yerine getirdim ve onları buluşturdum. İkisi de hayatı boyunca yeşil ve mavinin korunması için çabaladı. Son anlarına kadar Ege’nin korunması için çabaladılar” dedi.

“Dalgaları en güzel anlatan kadındı”
Dünyayı denizden dolaşan ilk Türk kadını olan Zuhal Atasoy ise, “O’nu abla kabul etmiştim, ablam gibiydi zaten. Oda ablayla ailemin bireyini kaybettim. 1992 yılında biz yola çıkmadan önce bana kılavuz oldu. Teknede pratik yemek yapmam için tarifler ve bilgiler verdi. Denizdeyken yumurtayı en güzel şekilde pişirmeyi, ekmek yapmayı o öğretti. Bana cesaret verdi, yanımda durdu. Türk kadın yelkencilik tarihinde O’nun kadar muhlis ve dingin insan az bulunur. Dalgaları o kadar güzel anlatırdı ki. Çünkü okyanusta gözlemlediği dalgaların renklerini, deniz kuşlarının dansını ve seslerini en iyi o bilirdi. Bir ressamın yaptığı yağlı boya tablosunu anlatır gibi okyanustaki dalgaların kendisinde yarattığı izlenimi anlatırdı. Bir kız çocuğu heyecanıyla konuşurdu. Bütün dünya denizlerinin ablası Oda Boro silinmez hatıralarla gitti” dedi.

“Türk denizciliği onları unutmayacak”
Koç Üniversitesi denizcilik Forumu Kurucusu ve Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, “Kısmet yelkenlisinin ikinci kaptanı, Boro Ailesi’nin annesi olarak Mavi Gezegen’deki hayatına veda etti Oda Boro. Artık Türk amatör denizciliğinin Kutup Yıldızı Sadun Boro’nun yanındaki yerini aldı. Karacasöğüt’teki toprak gemiden Mavi Vatan’ın ve dünya denizlerinin sonsuz ufkunda her Türk yelkencisinin pruvasını rehberlemeye devam edecekler. Sevgili Kaptanı Sadun Boro ile ışıklar okyanusunda yıldızlar altında huzur içinde yatsınlar. Türk denizciliği her ikisini özleyecek ama hiç unutmayacak” dedi.