Balıkadamın bazen tekneden ya da kıyıdan uzaklaşıp ya da akıntıya kapılıp kaybolması olağan kabul edilmese de maalesef her yıl binden fazla balıkadam dünya denizlerinde kaybolur. Sevindirici durum ise kaybolan balıkadamların çoğu sağ salim olarak bazan da rüzgarın, dalganın, soğuğun ve güneşin verdiği ufak tefek hasarla bulunur. Çoğu kaybolma vakasında can kaybı olmaz.
…..
Özellikle yabancı sularda balıkadamın kaybolması sürpriz olmamalı ve önce kaybolmamak için sonra da kaybolunca kısa sürede bulunmak için yapılacakları bilhakkın eksiksiz yapmak gerekir.
…..
Her kaybolma vakasındam köpekbalığı hikayesi yaratanlar vardır ve mutlaka bir köpekbalığı hikayesi anlatarak durumu oldukça dramatize ederler. Onları dinlerseniz denizde kaybolan balıkadam bulmaya amade binlerce köpekbalığı aportta bekliyor sanırsınız.
Oysa esas riskler köpekbalığında çok daha farklı ve fazladır. Gerçekte, balıkadamlar için başlıca tehlikeler vücutlarının şişmesi, akıntı, soğuk, susuzluk ve güneş çarpmasıdır.
……
Balıkadamın daldığı suda kaybolması ve uzunca süre bulunamaması çok sık olmasa da olan ve her zaman olabilecek birşeydir. Yukarıda değindiğim her yıl kaybolan 1000’den fazla balıkadamın 900 küsürü yaklaşık 2 saat içerisinde bulunuyor. Elbette 2 saat kurtarma için çok uzun bir zaman olmadığından olası hipotermi, sıvı kaybı, vücudun şişmesi, sert hava şartları ve panik gibi olgularla tanışmadan bulunmuş olsalar da her zaman bu kadar şanslı olmayabilirler. Mesela hava sıcaklığının hayli düşük olduğu İngiltere’de 2 saat akıntıyla kaybolanlardan %3’ü hipotermi ile tanışır.
…..
Suda kaybolup hayatta kalmak birçok faktörün olumlu etki yapmasına bağlıdır. 10-15 derece santigrad suda kuru elbise ile dahi hayatta kalma süresi 8 saati geçmez. Bu süre ıslak 6 mm elbise kullanıldığında en fazla 5 saat olur. Ben deneyimliyim, ben dayanıklıyım, ben eğitimliyim boş laflardır. Ne kadar dayanıklı, eğitimli, deneyimli olursanız olun “hazır” olmalısınız!

Asla bu durumla karşılaşmayacağınızı düşünseniz bile, başınıza geldiğinde nasıl üstesinden geleceğinizi bilmeniz önemlidir.

Suda kaybolduktan sonra aslında kaybolan ın yapabileceği pek bişi yoktur. Hayatta kalması, paniğe girmemesi gerekir o kadar. Yapılacakları tekne personeli, diğer balıkadamlar ve elbette Sahil Güvenlik yapacaktır.

Bunları harekete geçirmek kaybolan dalış eşi için yapılacak en doğru ve en iyi şeydir. Tekneden değil kıyıdan dalınmışsa teknenin telsizi yerine cep telefonunuzu kullanıp yardım istemeniz gerekir, o kadar!
Ama dalmadan önce Sahil Güvenlik telefonunu mutlaka yanınızda bulunmasını sağlayıp, kıyıda ya da teknede kalacak kişiye dalış süreniz, derinliğini gibi planladığınız dalış bilgisini vermiş olmalısınız. Siz dalışta iken kıyıda veya teknede birisi kalmıyorsa dalmayın!!!

Suyun sıcaklığına uygun bir kıyafetle dalmayı ihmal etmeyin. Şortla, tişörtle yüzülebilir, sörf yapılabilir ama dalmak için aklınızdan dahi geçirmeyin!
…..
Sualtında ya ya su yüzeyinde dalış eşinizden ayrılmayın, uzaklaşmayın. Yüzeye çıkıp ağırlık kemerinden kurtulmak elbette konfor olabilir, güvenli olduğunu kabul eden referanslar da vardır. Ben çok çok gerekli değilse ağırlık kemerinden kurtulmanın su yüzeyinde dahi balıkadamın dengesini bozduğu, rahat ve kolay yüzeyde kalmayı zorlaştırdığını düşünenlerdenim. Dik veya dike yakın pozisyonda kalmak daha doğru ve bunu ağırlık kemeri ile yapmak daha kolay olduğunu düşünüyorum.
……
Su yüzeyinde dalış eşinizle göz temasında kalmak balıkadama güven verir. Her ikisi de kaybolmuş ve bulunmayı beklerken güven çok önemlidir ve birbirine göz teması bunu fazlasıyla sağlar. Kalabalık bir grup bulunmayı beklerken üşüyen ya ya üşümesi olası balıkadamları ortaya alıp diğerlerinin etrafını sarması uygun bir korunma yoludur. Suda karşılaşılabilecek en büyük tehlike soğuktur!

Hızlı düşünmek önemlidir ama daha da önemlisi soğuğa karşı kendini koruyabilmektir.

Suda kaldığınız süre uzadığında hipotermi 25 derece santigratlık sularda dahi olası en büyük tehlikedir. Bilinenin aksine sıcak sulardaki hipotermi vaka sayısı soğuk sulardaki hipotermi vaka sayısından çok çok fazladır. Su sıcak diye çok ince elbise ile veya elbisesiz dalan balıkadamlar hipotermi vakasının kahramanı olurlar.

25 derece santigratlık sularda 12 saatten fazla süre akıntılı yüzeyde kalan ve hiportermiye yakalanmadan kurtarılan balıkadam hikayeleri bildiğim gibi çok daha kısa sürelerde hipoterminin hasar verdiği vakalar da biliyorum.

Kurtarılmayı bekleyen balıkadamı bekleyen en büyük tehlike hipotermidir. Hipotermi şartlara bağlı olarak ortaya çıkabilecek en büyük tehlikedir. Vücudun ısı kaybı sudayken havada olduğundan 25 kat daha fazladır. Soğuk su içerisinde hareket etmek sizi ısıtmayacak, enerjinizi boşaltacaktır. Aynı zamanda vücut ısısındaki kaybı da artıracağından, kan dolaşımınızı artıracak her türlü hareketten kaçınmak önemlidir.
Mümkünse, Isı Kaybını Azaltan Pozisyon (Heat Escape Lessening Posture (HELP)) denilen, dizleri çekip, bacaklar çapraz, dirsekler katlı ve eller yüzü kapatacak şekilde pozisyon alın. Sizden başka iki veya daha fazla kişi varsa, birbirinize yakın durarak ısınızı muhafaza edin. Yüzeleriniz birbirinize dönük olsun ve kollarınızı kavuşturun. Bu moralinizi artırır ve arama ve kurtarma hizmeti verenlerin sizi bulma şansınızı yükseltir.

Bir elbise parçasıyla başınızı güneşten koruyun. Bu güneşin sudan yansıyarak gözünüzü almasını da önlediği gibi güneş çarpmasına karşı da ciddi bir tedbirdir.

Sıvı kaybı ve susamışlığı artıracağından deniz suyu içmeyin ve asla idrarınız tutmayın.

Paniğe girmemeye çalışın ve sakin olun ve yüzen unsurlara odaklanın. Teknede kimlerin ya da kıyıdakilerin kaybolduğunuzu bildiğini ve birilerinin sizi aradığını unutmayın. Gruptan birilerinin paniğe girebileceğinden şüphelenirseniz, hemen onlara güven vermeye çalışın.

Yapabileceğinizden emin olmadan kıyıya çıkmak için yüzmeyin. Bu çoğu zaman aptalcadır ve denizde hayatını kaybeden bütün kurbanların aklına gelen ilk fikirdir.

Yerinizin uzaktan görülmesine yardımcı olacak flaşör, flama, yüzey işatet şamandırası, düdük vs varsa kullanın yoksa paletinizi çıkarıp sallayın.

İyi dalışlar,