BİR TROPİKAL SİKLONUN MERKEZİNİN NEREDE OLDUĞUNUN TESPİT EDİLMESİ

Bir tropikal siklonun korkunç etkilerinden kaçmak için akıllıca bir yol izlenecekse:

1) Fırtına merkezinin / mevkiinin erken tespit edilmesi.
2) Fırtına yönünün , gemiye olan bağıl (nisbi-relative) hareketinin saptanması gerekir.

Meteorolojik bültenler ve yayınlar denizcilere çok iyi birer rehberdir. Fakat bunlar her zaman % 100 lük bir doğruyu ifade etmezler. Bunların taşıdığı ufak bir hata yüzdesi kritik bir pozisyonda olan gemilerin rota değiştirmelerine ve bu yüzden maruz bulundukları tehlikeyi daha da artırmalarına sebep olabilir. Prensip olarak, dışardan gelen bilgilerin ışığında, gemice yapılan gözlemlerin değerlendirilmesi, böylece gerçeğe yakın ortalama bir yaklaşımla hareket, gemiye en avantajlı sakınma manevrası imkanı verecektir.

Bu önceki bölümde açıklandığı gibi, olağan üstü uzun ‘’Swell’‘ler yaklaşmakta olan bir tropikal siklonun görülen ilk belirtisidir. Swell’ler derin sularda kaynak yönünden hareketle yön değiştirmeden ilerlerler. Yani rastlanan ölü denizler bir tropikal siklon tarafıandan meydana getirilmişse , bunların geliş yönü merkezin yönünü belierler. Fakat bu gözlem ve yaklaşım sığ sularda yanılgıya düşürebilir. Swell’ler bir yerlere çarparak yö değiştirebilirler. Genel olarak Dalga tepeleri deniz dibi eğimine paralele yakın olarak hareket ederler.

Sirus bulutları görüldüğünde bunların ‘’konvercenci noktası (point of convergence) storm merkezinin yönünü gösterir. (Konvercensi noktası: Bulutlara bakıldığında bunlar ufukta geliş yönünde tek bir noktada kesişirler. Buna konvercensi noktası denir.)

Şayet storm gözlemcisinin yanlızca bir tarafından ve epeyce bir mesafeden geçerse, bu konvercenci noktası, storm hareket yönünde yavaşça yer değiştirir. Storm merkezi gözlemcinin yakınından geçecekse, konvercenci noktası sabit kalır.

Fırtına sütunu (kule, bar of the storm) ufukta gözlendiğinde bulutların en koyu karanlık kısmı merkezin yönünü işaret eder. Şayet strom gözlemcisinin tamamen bir tarafından geçiyorsa, sütun ufukta sabit kalır. Bağıl hareketi gözlenmez.

Kesif alçak bulutlar görüldüğünde bulutların hareketleri tam olarak izobarlara paraleldir. Strom merkezi bulut hareket yönünün solnda, güney yarım kürede hareket yönünün sağındadır.

Rüzgar bir tropikal siklonun merkezinin mevkiinin tespit edilmesinde başvurulacak en iyi rehberdir. Merkez etrafındaki dönüş hareketi (circulation) sikloniktir. Basınç merkeze doğru basamak basamak azalır. Merkeze yaklaştıkça rüzgarlar – ex-tropikal siklonlara nazaran – çok daha muntazam daireler çevresinde eserler.

Buarada buys Ballot kanununu hatırlarsak; Yüzümüzü rüzgara döndüğümüzde, alçak basınç merkezi (Kuzey yarım kürede) sağımızdadır. (Güney yarım kürede solumuzda) Her durumda biraz arkamızdadır. Böylece;

1) Şayet rüzgar izobarlara paralel esiyorsa merkez 90 derece (8 kerte) bir açıdadır. (Rüzgar yüz tam dönüldüğünde)
2) Genelde rüzgarlar izobarlara tam paralel değil merkeze doğru biraz saparak eserler. daha genel bir ifade ile rüzgara tam olarak yüz verildiğinde merkez 90-135 derece (8-12 kerte) bir yerdedir. Bu değişiklik aynı stormun çeşitli kısımlarında göze çarpar. Bu açısal mesafe stormun ön kısmında (forward side) MİNUMUM, arka kısmında (Rear Part) MAKSİMUM dur.

Yukarıda geçen değerle storm birkaç yüz mil uzakta iken büyük merkeze yaklaştığında rüzgarların izobarlara tam paralele yakın estiği hatırlanarak bu açılar küçük tutulmalıdır.

Ayrıca sağnakları sırasında (squalls) genellikle geçici yön değişiklikleri maydana gelir. Bundan dolayı bundan dolayı merkez mevkiinin belirlenmesine çalışılırken bu geçici yön değişikliklerine itibar edlmemesi gerekir.

Merkez, radar mesafesine girdiğinde yeri bu cihazdan yararlanılarak tespit edilebilir. Fakat ağır yağmurlar, radar döüş ekolarını bastırdığından sonuç yanıltıcı ve diğer veriler aldatıcı olabilir. Şayet radar menzili dışında ise ‘’spiral band’’ lar merkezin gemiye göre yönünü işaretleyebilir. Ayrıca spiral bandların rüzgar üstü kısımlarının radar üzerindeki izlerinin hareketi izlanarek, hareketin yönü ve hızı belirlenebilir. Yanlız bu işlemin 1 saat içinde bitirilmasi gerekir. Çünki merkez daima yön değiştirme eğilimindedir.

Göz etrafında, göze teğet olarak hareket eden bağımsız kısımların hareketleri, spiral bandların hareketleri izlanarak buaradaki rüzgar hızı hesaplanır.

Bizi Sosyal Medyada Takip Edin !