08 Kasım 2014 Cumartesi

– ŞEHMUS KARTAL- turizmhaberleri.com / Batman
YEMİŞLİ (BOTIKA) KÖYÜ

Batman-Siirt-Şırnak ve Mardin illeri sınırlarının kesiştiği yer olan Mava Dağına sırtını dayamış, idari açıdan Batman-Gercüş ilçesine bağlı bir köy olan Yemişli (Botıka) Köyünden bu günkü yazımda söz etmek galiba boynumun borcu oldu diye düşünüyorum.

Evet, Botıka Köyü coğrafi mevki itibariyle Güneydoğu Anadolu Bölgesi içinde Kuzey Mezopotamya’nın düzlükleri dışında kalan en sarp ve dağlık bölgesinde yer alan tarihi bir köyümüzdür. Ilısu Barajına tepeden bakan sıra dağlar içinde ve Seyit Bilal Köyü olan Becirman Köyüne komşu olan bu köyümüz tarihi kesme taş yapılarıyla, kasır ve konaklarıyla, daracık sokaklarıyla şöhret bulmuştur. Yemişli (Botıka) köyünün Mir Kalesi, kasırları, taş konakları, dar sokakları, kaya merdivenleri, mağaraları, tarihi ve otantik yapısıyla, Benderüşk Bağlarıyla gerçekten görülmesi ve gezilmesi gereken bir yer olduğu uzun yıllardan beri ortadadır. Botıka (Yemişli) Köyü sahip olduğu bu tarihi zenginlik dışında havadar bir mevkide bulunması, saklı bir cennet gibi sahip olduğu coğrafyası, bağları ve bahçeleriyle de tanınmaktadır.

Köyün çevresindeki bağlar ve meyve bahçeleri ile bu bahçelere hayat veren pınarlar insanın bu köyde iştahını açmaktadır. Köyün eskiden beri kullanılan asıl adı Kürtçe dilinde Botıka’dır. Ancak Cumhuriyet döneminde köyün çevresi çeşitli meyve ağaçlarıyla dolu olduğu ve envai çeşit meyve türlerinin bu köyde yetiştiği için köyün ismi Yemişli olarak değiştirilmiştir. Bundan 20-30 yıl önce köy nüfusu her dönemde1000 kişi civarında tespit ediliyordu.

Ancak günümüzde köyden kente göçten kaynaklanan bir alışkanlıktan dolayı köyün yaklaşık 800 kişilik bir nüfusa sahip olduğunu gördük. Köydeki hane sayısının 147 olduğunu öğrendik. Buna rağmen Botıka Köyü nüfusu, çevresindeki köylerin nüfusuyla ve hane sayılarıyla karşılaştırıldığında oldukça kalabalık bir nüfusa sahip olduğu görülmektedir. Köyde Jandarma Karakolu, İlköğretim Okulu ve Sağlık Ocağı uzun yıllardan beri bulunmaktadır.

Geçmiş dönemlerdeki tarihi çağlar içinde yer alan eski medeniyetlere ev sahipliği yapmış olduğuna inandığımız bu otantik ve ekolojik köyümüz olan Botıka Köyü yerleşkesinin kuş uçmaz, kervan geçmez bir yerde olması nedeniyle öteden beri bu köye köy sakinleri dışında uğrayanların çok az olduğu bir gerçektir. Ancak ne olursa olsun bu köyde el değmemiş tarihi materyallerin çokça bulunması bize adeta burada bir tarih hazinesi yatmakta olduğunu göstermektedir. Bilimsel anlamda bu köye bir neşter vurularak araştırmaya ihtiyaç duyduğunu ve köyün sahip olduğu tarihe dokunmak gerektiğini söylemek istiyorum. Çünkü şu anda Gercüş İlçesi Botıka Köyünün sahip olduğu tarihi zenginlik nedeniyle görenleri kendine hayran bırakmaya devam ediyor.

İlk yerleşime açıldığı tarihi bilgileri derinliklerde saklı olan ve bu güne kadar köyün bu ilginç tarihini ortaya çıkarmak için hiçbir çaba gösterilmeyen Botıka Köyünün sahip olduğu bu tarihi zenginlik, ilk günkü gibi ortada durmakta ve binlerce yıldan beri bilim adamlarını beklemektedir. Ancak öyle anlaşılıyor ki ve ne yazık ki yöremizde bulunan Botıka Köyü benzeri diğer tarihi ören yerleri gibi bu köyün tarihine de hiç kimse sahip çıkmayacak ve bu köyde diğer ören yerleri gibi kaderiyle baş başa kalacaktır. Araştırmaya dayalı olan tarih ve arkeoloji ilimlerinin ülkemizde neden bu kadar geri plana atıldığını gerçekten anlamış değilim. Oysa bir ülke için kendi tarihini araştırmaya önem vermek ve arkeolojik faaliyetler sonucu elde edilecek bilgi ve dokümanları ortaya çıkarmak kadar önem arz eden başka bir şey var mıdır bilemiyorum.

Aslen Botıka Köyünden olup ancak şu anda köy dışında olan ve farklı illerde yaşamakta olan çok sayıda okumuş ve iş sahibi insanların olduğunu ve benim de tanıdığım birçok Botıkali arkadaşımın bulunduğunu söylemek istiyorum. Batman merkezinde de şu anda birçok din alimi ve öğretmen Botikali bulunmaktadır. Köy yerleşkesinin sapa bir noktada yer alması kent merkezlerine uzakta olmasına rağmen bu sıkıntılı durum köy gençlerini yıldırmamış ve okuma heveslerini kırmamıştır. Çalışkan köy gençlerinin önünde bir engel teşkil etmeyen bu sıkıntılı coğrafya azimle çok kolay bir şekilde aşılmış ve gençler dışarıda okuyabildikleri kadar okuyarak makam ve mevki sahibi olmuşlardır. Köylülerin bu azmine ister istemez hayran olmak geliyor insanın içinden. 1980 li yıllarda çeşitli nedenlerden dolayı 2 kez ziyaret ederek gördüğüm Botıka Köyünü uzun bir zamandan sonra tekrar görmek istedim. Tarihe olan merakımı gidermek için gerçekten arada bir elimde olmadan böylesi maceralara sürüklüyor olmam aslında bana sıkıntı yerine mutluluk veriyor. Bu nedenle, tekrar Botıka Köyünü ziyaret etmek için yakaladığım fırsatı değerlendirip köye gittim.

Köy minibüsü ile Batman’dan Gercüş’e oradan da Botıka Köyüne varır varmaz, sağ olsunlar köye geleceğimi bildirdiğim köydeki tanıdık dostlarımız bizi karşıladı ve büyük bir yakınlık gösterdiler. Köyün daracık sokaklarında dolaşırken, köy yerleşkesinin üzerinde oturduğu zemin yapısının kayalık olması ve bu kayalık zeminde yaklaşık tarihi neolitik dönemde yapıldığı anlaşılan kaya merdivenlerinde yürümeye başlarken kendimizi tarih içinde bir yolculuk yapıyormuş gibi hissettik. Bölgenin en eski köylerinden biri olan Yemişli (Botıka) Köyünde daha öncede gördüğüm ancak o zaman alıcı gözle inceleme yapmadığım için önemsemediğim kaya merdivenleri ile köydeki kesme taşlardan yapılmış düzgün kasır ve konaklardan da şimdi anladığımız kadarıyla bu köyü sadece eski bir köy olarak değerlendirmemek gerektiği kanısına vardım. Çünkü bu köyün temelinde çok zengin bir tarih yatmakta olduğuna bu nedenle sadece eski değil çok eski olduğuna ve tarihi geçmişinin tarih çağları arasından fışkırıp geldiğine şahit oldum. Henüz gün yüzüne çıkarılmayan bu zengin tarihi doku aslında şu anda özenle üstünde durulması gereken bir ilgi beklediğini görmek gerçekten beni heyecanlandırdı.

2009 yılından önce Gercüş ilçe merkezinden sonra yaklaşık 50 km olan köy yolu çok dar ve elverişsiz bir durumda dağların arasından gitmekteydi. Bu 50 km lik yolu aşabilmek için köy minibüsleri saatlerce yolda kalmaktaydı. Ancak 2009 yılından itibaren güvenlik yolu kapsamında yapımına başlanan Gercüş-Botika-Siirt yolu sayesinde ulaşım oldukça kolaylaştı ve burası ana bir yol haline geldi. Şu anda Gercüş ilçe merkezinden 25-30 dakikada köye ulaşmak mümkündür. Köye ulaşımın rahatladığı şu günlerde mutlaka İlim Adamlarının yörede bir yüzey araştırması yapmaları gerekir diye ısrarla söylüyorum. Çünkü öteden beri bakir olan bu köye el atılması, köyün sahip olduğu tarihi zenginliğin araştırılması ve bu araştırma sonunda köy ile ilgili elde edilecek bilgilerin ışığında bir yayının ortaya çıkarılması, yöre tarihinin bilinmesi açısından çok önemlidir.

Hoşça kalınız.

Kaynak: turizmhaberleri.com