istanbul Limanında, Karaköy rıhtımına yanaşmış bu zarif gemi, Denizyollarının AKSU adlı yolcu gemisi….. Kimbilir hangi seferden dönmüş…Besbelli, bir iki gün limanda kalacak…Sonra da yolcularını ve yükünü aldıktan sonra yeniden ver elini Karadeniz….Samsun, Ordu, Giresun, üzerinden Trabzon ve Rize’ye…Ya da İzmir’e, Antalya’ya… Hatta belki de ta İskendurun’a..
Eşi GÜNEYSU ile birlikte 30’lu ve 40’lı ve de 50’li yıllar boyunca kıyı halkımıza aralıksız hizmet veren AKSU 1909 yılında, o zmanlar Avusturya – Macaristan İmparatorluğu’nun limanı olan Trieste’de inşa edilmişti. 3.905 gros tonluktu. Boyu 121 m, genişliği de 7,4 m idi. 4.000 beygir gücündeki buhar makinesiyle satte 14 mil hız yapabiliyordu.
Önceleri Birinci Dünye Savaşı’nın tehlikelerle dolu ortamında Akdeniz ve Uzakdoğu seferlerinde çalıştırılmıştı. Savaş sonrasında ünlü Lloyd Triestino denizcilik kumpanyasına devrediildi.
Bu sürede İtalyan Bayrağı altında çalıştırıldıktan sonra 30’lu yılların başında Türkiye’de denizcilik faaliyetini düzenlemek amacıyla kurulan Sosyete Vapurculuk TAŞ. taarafından 1934’te eşi olan gemiyle bişrlikte satın alındı. Adı değiştirildi. Bu AKSU oldu, eşi de GÜNEYSU…
1937’de Türkiye’de, denizcilik işlerinin bir elde toplanmasına karar verildiği günlerde yeni bir uygulamaya gidilerek şirketin bütün gemileriyle birlikte Devlet Denizyolları İşletmesi Umum Müüdürlüğü’ne devredildi.
Yıllarca hizmet ettikten sonra her gemi gibi artık onun da kadro dışı bırkılıp söküleceği günler yaklaşmıştı. Yine de sık sık bakıma alınıyor, kazanı, makinesi onarılıyor, baştan sona boyanıyot ve yeniden sefere yollanıyordu.
AKSU 60’lı yılların başında seferden alınarak bir kenara bağlandı. O sıralarda Anadolu doğumlu ünlü Amerikalı film yönetmeni Elia Kazan, çocuk yıllarını beyaz perdeye aktarmak için çalışmalara başlamıştı.
Bu arada, bazı sahneleri çekmek üzere İstanbul’a gelmişti. Uzun yıllar önce, ailesiyle birlikte Yeni Dünya’ya göç göç ettiği günleri beyaz perdede canlandırmak aöacıyla, konuya uygun bir gemi araştırırken, AKSU’yu gördü. Derhal İşletme ile anlaşarak limandan ayrılış sahnesini bu emektar gemide çekti.
Böylece, bir filmde de rol alma şansını elde etmiş olan emektar AKSU nun çok geçmeden, 1962 yılının başlarında hurdaya çıkarılmasına kara verildi.
İstanbul’daki söküm yerlerinin birinde parçalanmaya başlaandığı zman 59 yıllık bir gem idi.
Kaynak: İstanbulun Unutulmayan Gemileri Eser Tutel
