Araştırmalar göstermiştir ki ileri dalıcıların yarıdan fazlası, dalma sırasında paniklemişler ya da paniğe benzer şeyler hissetmişlerdir. Dalış tıbbı uzmanlarının çoğu, paniğin, ölümcül nedenlerin başında geldiğine inanır. Paniği akıl dışı durum olarak tanımlarsak, bu tanıma uyan, suüstüne kaçan, yadımcı oksijenin verilmesini reddedip kurtarma çalışmalarına direnen ve ağırlık kemeri üzerindeyken ve tüplerinde hala havası varken ölü bulunan dalıcıların haberlerini duyarız. Paniğin diğer özellikleri arasında yön duygusu kaybı, aşırı kokuya kapılma ve hızlı kalp atışları sayılabilir. Paniği yenme, dikkatli rekreasyonel dalıcılığkta işlevsel ve iyi kalite ekipmanlı olarak, alınan eğitim ve deneyim sınırları içinde hareket ettikçe, ölümcül ya da ciddi kaza geçirme olasılığının çok az olduğunu bilmekle başlar. İkinci olarak, dalışta biraz endişe duyarsanız, cesaretiniz kırılıp kendinizi suçlamayın. Dalış hayatlarının bir döneminde, her dalıcı, sualtında endişe yaşamıştır.
PANİĞİ NASIL YENECEĞİZ?
Paniği önlemek ya da onunla başa çıkmak için bir dalıcının yapması gerekenler şunlardır:
•Doğru-dürüst eğitim alın
Dalma becerileri geliştirebileceğiniz zamanı size tanıyacak, herşeyi bir haftaya veya daha azına sıkıştırmayacak bir kurs bulun. Yanında kendinizi rahat hissedeceğiniz bir öğretmen seçmeniz de ayni şekilde önemlidir, ayrıca, sizin seviyenizde, karşılıklı güvende olduğunuz birini partner olarak seçmelisiniz.
•Dalışa hazırlıklı olun
Yalnızca fizik kondisyon olarak değil, dalıştan önce dinlenmiş ve düzgün yemek yemiş olmalısınız. Yorgun olma, zor nefes alma ve yüksek şeker seviyeli kahvaltınızı hazmediyor olmanızın size yararı olmaz. Soğuk algınlığında ya da başka hastalıkta dalmak, belaya davetiye çıkarmaktır.
•Dalışı gözünüzde canlandırın
Açıklamaları dikkatle dinledikten sonra zihninizde canlandırın, suya dalmadan önce zihinden provasını yapın.
•Sorularınız varsa sorun
Bir dalış liderinin bilgi ve deneyimi, kuşku ve korkularınızdan kurtulmanıza yardımcı olabilir.
•Soluma alıştırmaları yapın
Suya dalmadan önce yavaş ve tam nefes alma ritmini yakalayın.
•Tüm ekipmanı kontrol edin
Ekipmanınızın, azami rahatlık ve etkiyle iş görmesi için bütün ayarların yapıldığından emin olun.
•Partnerinize ekipmanınızı kontrol ettirin
Partnerinizin tüm teçhizatın yerinde olduğunu ve iyi çalıştığını onaylaması güveninizi arttıracaktır.
•Kendinizi alıştırın
Aşağıya dalmadan önce, suüstünde durarak ya da biraz şnorkelle dolaşarak, suya alışın. Su soğuksa, bunun yararı olacaktır.
•Görev fazlalığından kaçının
Suya girmeden önce ve bir kez de su üstünde kulak açın. Gerekiyorsa, ağırlık kemerinizi su üstünde sıkılaştırın. Daldıktan hemen sonra maskenizi temizleyin. Bu, inişin kendisine odaklanmanızı sağlar.
•Dikkatli inin
Çoğu dalıcılar iniş esnasında bir inş ipi kullanmayı veya doğal oluşumları takip ederek inmeyi açık denizde düşer gibi inmeye tercih eder. Ayaklarınız aşağıda, dik bir pozisyonda BC’nizi söndürerek iniş yapın ve bu işi aceleye getirmeyin.
•Kendinizi ortama alıştırın
Görüş kötüyse, alışmanıza yardımcı şeylerden yararlanın, örneğin hava kabarcıkları, maskenizdeki azıcık su ya da teçhizatlarınız gibi. Bunlar oldukça yararlıdır.
•Durup bekleyin
Kalbiniz daha hızlı atmaya başladıysa ya da korku belirten başka göstergeler varsa, durun, sizi neyin sıktığını bulmaya çalışın ve kaynağını ortadan kaldırmaya çalışın. Bazı dalıcıların kendilerine sarılmaları, sakinleştirici etki yapar.
•Nefes alın
Tüm çabanıza rağmen yine de panikliyor ve suüstüne çıkmak istiyorsanız, atar damar ambolisini önlemek için devamlı solumanız gerektiğini hatırlamak için elinizden geleni yapın.
PANİKLEDİNİZ, ŞİMDİ NE OLACAK?
Tüm çabalarınıza karşın panik ataktasınız, şimdi ne yapmalısınız?
•Bu konuda konuşun
Önce, bir dalış hocasıyla ne olduğunu konuşun. Onun, kuşkusuz yararlı önerileri olacaktır. Örneğin, ek havuz dalışları, aşağı inişte hocayla direkt göz teması, ya da bire-bir yardımın başka bir yöntemi.
•Başka bir yerde dalın
Düşük su ısısı ya da kötü görüş öncelikli konularınızsa, daha ılımlı koşullara sahip başka bir yerde dalın.
•Yardım alın
Bazıları, diğer kişilere oranla daha endişelidir bu da dalış anında paniğe yol açabilir. Bu tür endişeler, sistematik desensitizasyon) ile tedavi edilebilir. Bu sıklıkla etkili olan teknik, adele rahatlatmaya dayanır. Daha geleneksel “konuşma terapilerinin”, dalıcı paniği gibi akıl dışı korkularda, etkili olduğu kanıtlanmamıştır.
Yazı: Rodale’s Scuba Diving Magazine
Çeviren: Bahattin Memişoğlu
Bahattin Memişoğlu
bahattin@hamsidiving.com
