Kuzeyde Trakya doğuda Anadolu, güneyde Akdeniz, batıda Balkan yarımadası ile kuşatılan Ege Denizi 190.000 Km kare yüz ölçümüne sahiptir. Kuzey güney doğrultusunda (Karaağaç Lapoz koyu, Girit Adası) 620 Km doğu batı doğrultusunda (Çandarlı, Galoş körfezi arası) 350 Km boyutlarına ulaşır. Kuzey doğu köşesinde Çanakkale Boğazı aracılığı ile Marmara Denizine, İstanbul Boğazı ile de Karadenize bağlanır. Güneyde Mora, Girit, Rodos yayı ile Akdeniz’den ayrılmıştır. Girit Denizinden ayrılan adası bol derinliği daha az olan kuzey kesimi asıl Ege Denizi kabul edilir. Ege adı klasik mitoloji den türemiştir. Bu ad bugün hemen hemen bütün batı dillerin de kullanılır. Cumhuriyet devrinden önce buraya ADALAR DENIZI deniliyordu. XVII. yüzyıl kaynaklarından bu kesime genel olarak Akdeniz denildiği gibi, bazı kaynaklarda ADALAR ARASI deyimine rastlanır. Bunların yakın zamana kadar Ege Denizine batıda verilen ARCHIPEL (takım adalar) denizi deyimi karşılı olması mümkündür. Ege Denizi’nin hemen göze çarpan özellikleri kıyılarının çok girintili çıkıntılı olması ve üzerinde çok sayıda adalar bulunmasıdır. Anadolu kıyılarında Bozburun, Datça ve Bdrum yarım adaları arasında Gökova körfezi, daha kuzeyde Güllük ve Kuşadası körfezleri, Balkan yarımadası kıyılarında Gelibolu yarımadası, Saroz ve Karaağaç körfezleri, Orfani ve Selanik körfezleri arasındaki Khalkide yarımadası (güneydoğuya doğru Aynaroz, Longoz ve Kesendire kollarına bölünür. Asıl Yunanistan bölümünde Pelion yarımadasının kapattığı Golos (Volos) körfezi, Eğriboz adasının kapattığı Lamia körfezi, Petalion ve Egine körfezleri arasında Attike yarımadası Aigina ve Nauplina körfezleri arasında Argolis yarımadası, daha güneyde Melia yarımadasıyla Anadolu’nun Bozburun yarımadası arasında Kithir (Cerigo-Çuha) girit Kasos (Kaşot) Karpathos (Kerpen) ve Rodos adaları meydana getirir. Başlıca ada kümeleri Kiklat adaları ile kuzey Sporad’lardır. (Skyros v.b) bunların dışında Annadolu Karası önünde yeralan Rodos, Sisam (Samos) Nikarya adaları ve 12 ada (Dodekanesos) Sönbeki İstanköy Midilli, Bozcaada, Gökçeada, Limni Ege Denizi’nin kuzey kenarı onunde Semadirek, Taşoz ve Yunanistan kıyılarından uzun dar bir boğazla ayrılan Eğriboz (Evboia) adaları sayılabilir. Ege Denizi’nin sualtı engebeleri üzerinde araştırmalar epeyce eski olmakla beraber yakın zamana kadar yetirsiz sayılabilecek durumdaydı. Son yıllarda Ege Denizi’nin derinliği üzerinde bazı yeni bilgiler edinildi. Mesela, Ege Denizi’nin en derin kısmı Girit Denizi’nde en fazla derinliğin 2.500 m olduğu ileri sürülürken yeni iskandiller ile bu kesimde 2.000 m yi geçen 7 çukur tespit edilmiştir. Bunların birisinin deriinliği Girit’in kuzeydoğusunda 3.150 m., bir başka çukurda 2.962 m olarak ölçülmüştür. Asıl Ege Denizi alanında ise, bugünkü bilgimize göre en fazla derinliğin 1.500 m ye varmadığı söylenebilir. Limni adasının kuzeyinde, ;Saroz körfezinde başlayan ve güney batıya uzanan çukur içinde 1.441 m derinlik bulundu. Eğriboz adası kuzeyinde 1.244 m, Sakız adasının batısında 1.262 m derinlik tespit edildi. Buna karşılık Anadolu karasına komşu olan adalar (Rodos hariç) derinliği 200 m bulmayan bir kıyı sahanlığı üzerinde yer almaktadır.
Ege Denizi çanağını dolduran su hemen hemen Akdeniz kadar tuzludur. Denizin çoğu yerinde deniz suyunda erimiş tuz oranı binde 38’in üzerinde, güneye doğru binde 39 dolaylarındadır. Ege Denizi’nde saat yekovanı hareketinin tersine bir yönelme gösteren akıntılar, Akdeniz’in tuzlu sularını Anadolu kıyısı boyunca kuzeye sürüklemekte, hatta bu ağır sular, çanakkale Boğazı’nın alt sularından Marmara Denizi’ne girmektedir. Karadeniz asıllı az tuzlu ve hafif sularla beslenen bir akıntı (tuzluluk Çanakkale ağzında binde 33). Denizin batı kıyısını yalayarak güneye doğru çok az bir eksilme gösterir, buna karşılık kuzey ve batı kesminde 200m derinliğe kadar bir artış, sonra (doğuda olduğu gibi) hafif bir azalış görülür. Deniz sularında yüzeyde yazın sıcaklık ortalaması ayrı bölümler arasında hemen hemen aynıdır. (Ağustosta kuzeyde 23C, Girit civarında 24C) Kış mevsiminde ise sıcaklık ortalaması farkı artmaktadır. (Şubatta kuzeyde 10C, güneyde 15C). Denizin derinliğine doğru özellikle güneyde azalma görülmekte 300 metreden aşağılarda 13 derece dolaylarında sabit kalmaktadır. Ege Denizi sularının gelgit hareketleri Karadeniz ve Marmara Denizi’ndekilere göre biraz daha kuvvetlidir. İzmir körfezinde gelgit genliği 70 cm, Eğriboz körfezinde 90 cm kuzey kıyılarında önemini kaybetmektedir. Ege Denizi kıyılarında ve adalar üzerinde tipik akdeniz iklimi görülür. Bütün kıyılarında akdeniz ikliminin tanıcı bitkisi olan zeytin ağacına rastlanır. Bunula beraber Bakan yarımadası üzerinden inen soğuk baskınları yüzünden turunçgiller Ege Denizi’nin ancak güney kesimlerine doğru yaygın hal alır. Ege Denizi üzerinde genellikle yazın kuzey sektörlü Eteziyen rüzgarları eser. Bu durum adaların sıklığı çokluğu ile beraber tarihin çok erken devirlerinde Ege Denizi’nde gemiciliğin gelişmesine hizmet etmiştir.
Kaynak: Türkiye Deniz Turizm Rehberi
