Boğaziçi’nde çalışan yolcu vapurlarının arasında en son hizmetten alınan 68 baca numaralı GUZELHISAR oldu. 1911’de İngiltere’de inşa edilip aynı yıl hizmete giren GUZELHISAR 1986 yılında hizmetten çıkarılıncaya kadar ara vermeden 75 yıl boyunca Boğaz halkına hizmet eden bir gemi olarak denizcilik tarihimizdeki yerini aldı.
67 baca numaralı KALENDER adlı bir de eşi olan bu vapur 453 gros tonluktu. Boyu 46,4 m genişliğin de 7,9 m idi. 12,5 mile yakın hız yapabiliyordu.Önceleri siyah iken, sonradan Şierket’in filosundaki bütün öteki vapurları gibi o da beyaza boyanmıştı.Narin bir kuğuyu andıran GUZELHISAR bacasının biraz büyüklüğü ile dikkati çekerdi.
İlk kaptanı Rum azınlıktan Eksenefon Efendi, makinistinin de Koço Efendi olduğu biliniyor.
Birinci Dünya Savaşı!nın ikinci yılında haince Marmara’ya sızmış olan İngiliz denizaltısı E-11 tarafından bir temmuz günüğ torpillenerek bir hayli hasar gördüğü zaman henüz dört yıllık yepyeni bir vapurdu. Hemen İstanbul!a çekilerek Hasköy Fabrikası’na alındı, orada baştan sona onarılarak yeniden filoya kazandırıldı.
1986 yılında filodan çıkarıldığı güne kadar 75 yıl boyunca Boğaz sularında bir iskeleden ötekine yolcu taşıdı, durdu.
Son seferi ise gerçek bir veda seferi olldu… Seçkin davetlilerle Boğaz sularına son seferini yapan bu zarif vapur, törenden sonra Pendik Tersanesi’ne götürülerek bir kenara bağlandı. Son süvarisi İbrahim Kaptan, Son makinisti Hasan Bey idi.
GUZELHISAR 1994’te, müze gemi haline getirilmek amacıyla iş adamı Rahmi Koç tarafından M.Koç Müzecilik ve Kültür Vakfı tarafından satın alındı. Önce Haliç Tersanesi’nde tutuldu, sonradan Tuzla’ya Koç Tersanesi’ne çekildi.
Önce üst güvertesi baştan sona sökülerek tadilatına başlandıysada, aradan on yıla yakın bir zaman geçmiş olmasına rağmen, çalışmalar bir türlü sona erdirilemedi.
Müze gemi haline mi getirilecek?
Yoksa restor edilerek orjinal haliyla mi muhafaza edilecek?
Onu sevenler, GUZELHISAR’ı yine yıllar önceki gibi o arkaya hafifçe yatık kocaman bacasıyla dimdik ayakta görmek için sabırsızlanmakta.
Kaynak: Istanbul’un Unutulmayan Gemileri Eser Tutel
