Günlerden 16 Mayıs 1919 du…. Hava kararmış, gece olmak üzereydi….. Seyr-i Sefain’in artık iyice köhneleşmiş Bandirma vapurunn 48 yaşındaki süvarisi Ismail Hakkı Kaptan, Sarayburnu yakınlarından gizlice demir alırken, kendisine verilen görevin ne kadar önemli olduğunun bilincindeydi. Bir gün önce Yunanlılar İzmir’i işgal etmişlerdi. Bütün vatan kan ağlıyordu. Anadolu topraklarında vatanı düşmandan kurtarmak amacıyla milli mücadele meşalesini yakmaya giden Mustafa Kemel Paşa ile bir avuç ideal arkadaşını, o, gemisiyle Samsun’a götürmeye çalışacaktı.
41 yıllık gemi artık yeni sayılmazdı… Kaldıki, Karadeniz’e de hiç mi hiç güvenmiyordu… Her an kopabilecek büyük bir fırtına bu eski vapurun başına büyük işler açabilirdi. Ama o bunlardan korkmuyordu. Bütün endişesi, işgal kuvvetlerinin peşlerinden hızlı bir gemi yollayarak önlerini kesmesi tehlikesiydi. Ancak hava karardıktan sonra gizlice demir alarak yola çıkması da bu nedenden ötürü değilmiydi?
O gece bir ara köprü üstüne gelerek kendiyle görüşen Mustafa Kemal Paşa’nın isteği üzerine kıyıya yakın bir rota izlemekteydi. Eğer yolları kesilmek istenirse, hemen kıyaya yaklaşacak, Paşa ile arkadaşlarını uygun bir kenara çıkartacak, onların yollarına karadan devam etmelerini sağlayacaktı.
Ama endişeleri boşuna çıktı İsmail Hakkı Kaptan’ın. 19 Mayıs 1919 günü, sabahın erken ışıklarıyla birlikte Samsun önlerinde demir attı, bir avuç dava arkadaşını salimen Anadolu toprağına çıkarttı. Verilen görev yerine getirilmişti. Mustafa Kemal Paşa ile arkadaşlarının başlattığı Kurtuluş Savaşının başarı ile sona ermesinde elbette İsmail Hakkı Kaptan’ında payı vardı!
Bandırma 1878’de İngiltere’de inşa edilmiş, 279 gros tonluk, küçük bir yolcu ve yük gemisi idi. Uzunluğu 48,9m., genişliği de 6m. kadardı. Önce TROCADERO adıyla çalıştırıldıktan sonra Pireli bir armatöre satılınca Yunan bayrağı çekilmiş, ayrıca da KYMİ adını almıştı. 1894’te İdare-i Mahsusa tarafından satın alınıp direğine ay yıldızlı bayrağımız çekildiği zaman adı bir kez daha değiştirilip BANDIRMA olmuştu. Yıllarca yolcu ve yük taşıdı… Bu arada 1915 yılının 28 Mayıs günü Silivri açıklarında İngiliz deniz altısı E-11 tarafından torpillenerek batırıldıysada sonradan kurtarılıp onarıldı. 1919 Mayıs’ında da Mustafa Kemal’le birlikte tarihe geçen Samsun seferini gerçekleştirdi.
Bandırma 5 yıla yakın bir süre daha çalıştıktan sonra 1924’te kadro dışı bırakıldı… Ertesi yıl da, kadir kıymet bilmemekten ötürü sökülmek üzere elden çıkartıldı. Keşke, bir kenarda korunmaya alındsaydı da müze olarak yaşatılabilseydi.
O günden sonra Bandırma ikisi yolcu, biri feribot olmak üzere üç gemimiz daha oldu. Ama bunların hiç biri İsmail hakkı Kaptan’ın Bandırma’sı gibi milletin kalbinde yer etmedi.
İsmail Hakkı Kaptan mı ne oldu? Atatürk’ten iki yıl sonra 1940 yılında o da yaşamını yitirdi.Adı 1999’dan beri Şehir Hatları’nın Karşıyaka gemisinde yaşıyor. İsmail Hakkı Durusu gemisini görenler, adı geçen bu kişinin kim olduğunu merak ediyorlar mı dersiniz.
Kaynak: İstanbul’un Unutulmayan Gemileri Eser Tutel
