Sualtı Gazetesi okurları için Kurtarma ve Sualtı camiasının çok yakından tanıdığı, Hüseyin Çelik hocanın yanındayız. Donanma için bir çok öğrenci yetiştirmiş Hüseyin hocamız çok uzun zamandan beri Kanada’nın Toronto şehrinde yaşamakta.

Hüseyin hocam diğer hocalarımıza sorduğumuz bizim klasik bir sorumuz var. Acaba dalışa nerde, nasıl ve ne zaman başladınız? Bize biraz kendinizi tanıtırmısınız?

1962 senesi Mayıs ayında Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı’ndaki kurslarına müracaat ederek seçmelere girdim ve aynı ay balıkadam kurslarına katıldım. 12 Astsubaydık.

Çok uzun süre Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı’nda eğitmen olarak görev yaptınız, bize hatırlaya bildiğiniz öğrencilerin isimlerini söyleyebilirmisiniz? Aynı zaman da beraber çalıştığınız sizden daha kıdemli eğitmenlerden…

Rahmetli Feridun Boruk (o tarihte baş çavuştu) ilk balıkadam hocamdı. Kendisine saygım sonsuz ve her zaman rahmetle anarım. Bu arada beraber eğitimcilik yaptıklarımızın arasında Rahmetli Kd.Yzb.Tolon Çanga, Erdoğan Ebinç (rahmetli), Halid Karataş. Sonradan katılan Kd.Bş.Çvş.Ibrahim Kaya ile birlikte ben ayrılana kadar 4 Birinci Sınıf kursu yetiştirdim. Bu arada da “SUALTI” adında bir de dergi çıkarttık Halid Karataş ile birlikte. Tutuldu ve öğretici idi. Gayeside daha evvelce mezun olan dalgıçların bilgilerini tazelemek ve yenilikleri onlara iletmekti. Başarılıda oluyordu. Öğrencilere gelince, aradan 35 sene geçmesine rağmen hatırlayabildiklerim; Kurmay Kd.Albay Mehmet Kalyon (o tarihte üsteğmen idi), Kadir Kizilkaya, Adem, Mahir, Üsteğmenler, Fazıl Işınal (Ortadaoğu Kurtarma ve Sualtı Şirketi’nin kurucusu). Toplam olarak 50 kadar Astsubay ve 15 kadar da Subay Birinci Sınıf Dalgıç olarak eğitimime katılmışlardır ve başarılıda olmuşlardır.

Görev yaptığınız süre içinde başınızdan ilginç bir olay geçti mi? Demek istediğim küçük bir anınızı bize nakleder misiniz?

1963 Senesinde İstanbul Boğazı’nda Kurtaran gemisinde 268 feet dalış yapmam istendi (Sayın Kenan Gurdal o tarihte gemi ikinci komutanı ve Kd.Yüzbaşı idi). Bir muhrip demirini hırça mapasından koparıp gitmişti. Giyindim ve stage’e bindim. 268 feet’e indiğimde her taraf yeşilimsi idi. (ilk defa o derinliğe dalıyordum) Akıntı çok idi. Satıh küçülterek, satıhtan verdikleri yöne doğru yürüdüm, 30 metre yürümemiştim ki zincirin dipte yattığını gördüm. Eğildim, zincir altını kazdım ve elimdeki tel halatı altından geçirerek halatın bedenine kilitledim. Satıha da “iş tamam” diye rapor ettim. Bir aferin aldım ama çok yorgundum. Tekrar satıh küçülterek stage’e doğru yürümeye başladım, yıldızlar çakmaya başladı (nedeni de, vantilasyon yapmayıp 1 dakika kadar dinlenerek bedenin ihtiyacı olan oksijeni yükseltmedim, bu da tecrübesizlikten ileri geliyor) ve iş bitti diyince satıhtakilerin ciddiyeti biraz da gevşetmelerinden oluyor. Stage’e geldiğimi hatırlamıyorum. 40 feet dekomprasyonunda kendime geldiğimde stage de oturmuş iki elimle askıyı tutuyor ve de lumbuzun önünde bir istavrit balığının bana baktığını gördüm. 268 feet’ten 40 feet’e geldiğimi hatırlamıyorum. Çok ciddi bir tecrübe, ilk defa anlatıyorum. Bunun dışında eğitim kurslarında sualtı kaynağı, aktif kaynak yapmada ara sıra kaçamak olarak çıplak gözle ark’a baktığımdan gözümün içinde bir avuç kum varmış gibi batıyordu. Patatesi ortadan kesip gözüme bağlıyordum. Öyle uyuyunca geçiyordu. Her halde buzda aynı işi yapabilirdi.

Benim hatırladığım kadarıyla siz aynı zaman da Caddebostan Balıkadamlar Kulübü’nde de kurslar verdiniz.. Hocam biraz bize kulübe katkılarınızdan söz edermisiniz?

Caddebostan Balıkadamlar Kulübü’ne iştirakim ise, bir gün Kurtarma ve Sualtı Komutanlığı’nda şube müdürüm (tahminimce Kd.Yzb.Sayın Aykut Karpat) bana Caddebostan daki Balıkadamlar Klübü’nün biraz yardıma ihtiyacı varmış ilgilenirmisin dedi ben de memnuniyetle dedim. Ve ilk olarak 1970 yazında fiili olarak onlara eğitimler verdim (hem nazari hemde pratik olarak). Broşür hazırladık, ufak kitapcıklar, İmtihan soruları velhasıl oldukça bilgili olarak mezun oldular. Bugün dahi kulübe gittiğimde herkez saygı ile hoş geldin hocam derler (35 sene geçmiş olmasına rağmen). Bu arada eğitim verdiğim kişiler arasında; Diş Doktoru ve uzun zaman kulüp başkanlığı yapmış olan Sayın Nezih Saruhanoğlu, Sayın Ayla ve Altay Doyum, Huyla, Gonca, Ali, Bunlar hatırlamaya çalıştıklarım. Çok verimli bir 5 sene idi benim için.

Değerli Hocam, çok uzun süre Kanada’da kaptanlık yaptınız, aynı zamanda oradaki dalgıçları izleme fırsatınız olmuştur. Gerek commercial, gerekse sportif amaçlarla dalanları. Acaba standartlar arasında bir fark var mı Türkiye ile? Bize biraz acarmısınız?

Kanada’ya Mayıs 1975’te göçmen olarak müracatımı kabul ettiler ve ailece göçtük. 3 hafta sonra Toronto Liman Başkanlığı’nda dalgıç/işçi olarak iş buldum ve çalışmaya başladım. Başka yerlerden dalgıç teklifleri almama rağmen gitmedim. 1977 kışında Niagara Deniz Koleji’ne gittim ve eğtim süreci sonunda Ulaştırma Bakanlığı’nda Yakın Yol ve Romorkör Kaptanlığı imtihanına girdim. 6 yazılı, 1 tane sözlü ve elektronik seyir üzerine imtihanları başarı ile vererek Kaptanlık ehliyetimi aldım. Toronto Liman Başkanlığı’nda 2 romorkör ve 1 tane arabalı vapur vardı ve işletiyorlardı. Ve bana kaptanlık teklifi yaptılar. Benim için dalgıçlık orada sona erdi.

Acaba bu işe başlamak isteyen donanma ve spor dalgıçlara tavsiyeleriniz ne olur?

Dalgıç olanlara ve olacaklara yegane tavsiyem, bilgili olun, bilginizi her zaman tazeleyin, eğitimi en iyi şekilde yapın, öğrenin ve yalnız dalmayın. Satıh arkadaşlarınız da en az sizin kadar bilgili ve tetikte olmalıdır.

Bundan sonraki yaşantınızda dalgıçlıkla ilgili ne olur? Diğer görüştüğümüz büyüklerimiz dalışa devam etmek istediklerini söylediler…

Dalgıçlık için biraz yaşım geç. Yüzmek ve şnorkel ile dalmak güzel, benim limitim 10 metreyi geçmemeli. 70 yaşıma gelmeme çok kısa bir zamanım var. Macera benim için pek sıhatli olmaya bilir.

Size bu röportaja katıldığımız için çok teşekkür ederiz. Bundan sonraki yaşantınız da mutluluklar dileriz.

Bilal, senin çalışmalarında da başarılar dilerim. Tüm dostlara selam ve sevgiler. Hüseyin Çelik
Eski Dalgıç / Emekli Kaptan